Selamün Aleyküm,

Bu günlerde osmanziya01 adyyla girdi?im foruma ?ifremde aryza oldu?u için yedek olarak saklady?ym “Mustafa” adyyla giriyorum.

Önce yazynyn konusunu  belirteyim:

ZAMAN    ………………    NAMAZ

VAKYT   …………      SALAT

SÜRE   ……   SIRA

Bu Farsça, Arapça ve Türkçe kelimelerle  iki ayry durumu belirtiyorum. Biz bu iki durum için yaygyn olarak “zaman” ve “namaz” terimlerini kullanyryz.

Z.a.m.a.N ve N.a.m.a.Z. nasyl birbirinin tersi olarak yazylyrsa bu iki durumda birbirinin tersi olan süreç i?ler… Çünkü zaman HALK ile fâni bir konu?madyr,  namaz ise HAKK ile bâki bir sohbettir. Hem zamanda  ?imdi burada bulundu?umuz gibi hayalen gelecekte dola?abiliriz ya da geçmi?te bulunan hatyralarymyzda gezinebiliriz. Fakat namazda ve huzurda bunu yapamayyz daha do?rusu yapmamalyyyz. Üçüncü bir ba?kalyk, “zaman”y böyle geçmi? ve gelece?iyle namaza götürmemiz lazim iken  aksine zammy surede  verilen bilgi ve buyruklary yani  “namaz”y zamana götürerek onlary orada i?letmeliyiz.

NAMAZ mazi ile ati arasynda bulunan MUZARY’nin vakt-i salatynda kylynyr ki bu DURUMUN  hal-i hazyr ve kal-i hatyr denilen iki ucu vardyr.

Mazi yani geçmi?  tarafy sa? yanda, ati yani gelecek tarafy ise sol yanda gösteriyorum.  Muzari yani ?imdi ve buradaki taraf ortada  bulunur. Bu betimle ?u anlama gelir: zihnimizle geçmi?ten gelece?e yürüyen yani sa?dan sola do?ru ilerleyen bir çizgiyi izliyoruz demektir.

Bu çizgi sa? ve sol tarafy ile   YATAY olarak gösteriliyor. Ortadaki muzari ise DYKEY  olarak gösterilir ve onun alt tarafyna hal-i hazyr üst tarafyna kal-i hatyr yerle?tiriliyor.

Bu anlatymy  diyagramla göstereyim.

Hazyr

Hal

                   Ati      MUZARY    Mazi

Kal

Hatyr

Burada görüldü?ü gibi yatay hatta  ati, muzari ve mazide dola?abildi?imiz halde dikey hatta  sadece ?imdi burada yer alyyoruz.

Yatay çizgi  zamany, dikey çizgi namazy gösteriyor. 

Biz dikey olarak gösterilen dergah-y huzurda  halimizle hazyr ve kalimizle hatyr halindeyiz. Böyle huzurda iken geçmi?in zevkli hatyralaryna  ve gelece?in heyecanly hülyalaryna bir son vermeliyiz. Zevkli ve heyecanly olmasy da ?art de?il syradan anylar ve basit projeler bile hayalimizde ve hatyrymyzda yer almamaly ki kendimizi huzura vermeli, edebe aykyry bir ?ekilde ?imdi buradan geçmi? ve gelece?e zamana geçmemeliyiz.

Namaz üç ?ekilde kylynyr; beden ile, lisan ile ve kalb ile.

Buna dördüncü ve en ba?ta olanyny da eklememiz lazym.

Nefis ile.. Bu yazyda bunu ele alaca?ym.

Bu “nefis” ile namaz kylmayy nereden çykaryyorum ? Beden ile, lisan ile ve hatta kalb ile namaz kylmama ra?men bir bakyyorum ki namazyn rekatlaryny kaçyrmy?ym.

Geçmi?in hatyralaryndan ve gelece?in hülyalaryndan kurtulmu?  namazdaki beyan ve mana içinde zikir ve fikrimle yol alyrken bir de bakyyorum kaçyncy rekaty kyldy?ymy unutuvermi?im. Namazdaki  tesbih, tahmid ve tekbir.. canly ya?ama durumundan uzakla?my?,  Fatiha-i ?erife, zammy sure ve tahiyyaty.. diri“izlenme” konumundan çykmy? zamandaki kuramsal bir “anlama”  ve kurgusal bir “dü?ünme” pozisyonuna girmi?im. Nefis almy? ba?yny gidiyor.. giderken benim haberim olmuyor ve gaflete dü?üyorum.

O zaman nefsi namazyn içine sokmak lazym…

Çünkü nefis hal-i hazyrdan ba?ka bir yerde bulunamaz.

Akyl ve kalb geçmi? ve gelece?e gidebilir ama bedene ba?ly nefis ?imdi buradaki mekan ve zaman dy?yna ta?amaz. Yradesi ?imdi burada olan nefsi  dizginlemezsen akla biner düne ve yaryna gider. Dikkati hali hazyra ili?kin olan nefsi kontrol etmezsen kalbe biner geçmi? ve gelece?i gider. Takib ve izlemesi kali hatyrda olan nefsi murakebe etmezsen ruha biner ezele ve ebede gider.

Nefis ?imdideki irade ve buradaki dikkattir. Nefis burada ne yapyldy?yny güzelce izler  ve ?imdi de ne edildi?ini iyice takib eder. Bedenin devimlerini duyumsar ve beyne uyarylary duyar. Namazdaki rekatlaryn kayytlaryny tutar, salatta ayetlerin kyraatlerini saklar. Ve böylece namazdan haberin olur.

Namaz, kal-i hatyrdyr dedik.. bu ne demektir ?

Namaz okunan sözün anlam ve anlatymy yani kelamyn beyan ve maany demektir ki bu LYSAN ve KALB ile namaz kylmak anlamyna gelir.

Bunun diyagramy ?öyle:

Zikir… kal..  anlatym..  LYSAN…

Fikir…  hatyr… anlam..  KALB…

Namaz, hal-i hazyrdyr dedik, bu ne demektir ?

Namaz bulunulan durum ve konumun yeri ve yönü demektir. Yani BEDEN hali hazyrda ne durumda bulunmakta ise onun farkynda olmaktyr. ?imdi burada kyble yönünde  Kabe’ye  dönük oldu?unu ayyrt etmektir. Kabe bir tanedir fakat kyble 360 tanedir. Çünkü tam açy bu kadar.

KABE beden denilen beyt ise KIBLE  ne oluyor ?

Ba?ka bir yazymda in?allah bedenin

nasyl kabe ve beyt oldu?unu anlataca?ym…

KIBLE’ye gelince, bu da  NEFSYN zaman ve mekan kadrosunda bedenin yerinin ve yönünün farkynda olmasydyr. Ystikbal-i Kyble, i?te bu farkyndaly?y sürdürme irade’si ve bu süre içinde geçmi? ve gelece?e syvy?madan kendini ?imdi burada tutma dikkat’idir. Bu irade ve dikkati olabildi?ince sürekli takipte tutabilmedir. Ve syrada iken her bir sesli TEKBYR cümlesi bunu musalliye hatyrlatma i?levi görür. Böylece insan edebe aykyry bir ?ekilde namazdan  zamana syvy?maz. 

Kyble; hayra kâbil olarak hidayeti kabul istidaty ve istikameti istikrarda tutma kabiliyetidir ki, bunun hali hazyr  bir örne?i namazda yönünü ve yüzünü kabe ve kyble tarafynda tutmadyr. Bu bize yaratyly?tan kabli olarak verilmi? bir arayy? ve yöneli?i ifade eder ki nefis kalem gibi insan vetiresinin vektörü olur. Bu dini diri ve imany canly tutan ok’a nefis denir ki bunun yedi mertebesi vardyr. (*)

Ancak bir at olan bu oku dizginlemek kolay de?ildir.

Daha önce vakti kaim etmek gerekir.

Bundan daha önce salaty ikame etmek gerekir.

Bizim bahsetti?imiz vakt-i salat  bunlardan sonra gelir.

Bunlaryn hepsi ikame- salat emri içinde yer alyr. Ve bu emri yerine getirmek zordur. Amma biz bu emri tutarak bu aty mümkün oldu?u kadar namaz arabasyna binek olarak ko?mak ve dizginlerini tutmak zorundayyz.

Tâ ki bu vakt-i salat-y ikame syra’synda nefis akla ya da kalbe ya da ruha binerek hali hazyrdan uzakla?yp  ve kali hatyrdan kaçyp yani namazdan syvy?yp böylece  bizi huzurdan çykarmasyn.

Hasyly namazyn KELAMI  lisanyn beyanyndan  ve kalbin  maandan beslenirken  KALEMY de  nefsin kyblesinden  ve bedenin kabesinden desteklenmelidir ki syra’dan duran musalli hali ve kali ile  dergah-y huzurdan ayrylmasyn. Böylece namazda gönül korunmu? olur.

Sa?lycakla kalyn.

Osmanziya

(*)

Nefsin emmareden ba?layyp marziyeye kadar giden yedi mertebesinde nefs, akyl, kalb, ruh ve syr gibi manevi latifeler kast edilir. Fakat birde insaf-y vicdan, mizan-y nüha, kalyb-y lüga ile birlikte dördüncü olarak beyn-i beden olarak  KALB, AKIL, RUH VE NEFYS  olarak tanymlady?ym fakülteler var. Bu çok yanly ve yönlü konularyn analizini, bu  dar orta ve geni? anlamly kavramlaryn anlam çerçevelerini yöntembilim ve insanbilim ba?lyklarynda ele alyyoruz. Bu yazyda nefis denilen ve irade, dikkat ve hazyr ile ilgilendirilen var olu?tan maksat mana ve olay  olarak me?iet madde ve varlyk olarak bedenin beynidir. Beden, lisan ve kalb bundan sonra gelir.  

 DÜZELTYLMY?

SA.

Sayyn Abim, namaz için  a?a?ydaki syralamayy yapmy?synyz.

ZAHYR

secde

rüku

mirac

tekbir

BATIN

?imdi yukaryya zahir olan dy? yüzü yani ?UHUD'u, a?a?yya batyn olan olan iç yüzü yani GAYBI, yerle?dirdi?imze göre "SECDE" nin zahirde de?il batynda olmasy lazymgelir.

Secdede  alycy ve veri cihazlar yani el ve ayak ile göz ve kulak kapanyyor ve yere kapaklanyyor. Dy?arydan hiç bir uyaran almayacak ?ekilde açysal çap syfyrlanyyor.

Bu haliyle tamamen batyna geçiliyor. E?er böyle ise yukarydaki dizilimin tersine çevrilerek ?öyle olmasy gerekir:

ZAHYR

tekbir

kyyam

ruku

sucud

BATIN

Burada de?i?iklik yaparken "Mi’raç" yerine kyyam ve kyraat yazdym. Miraç secdeden sonra ka’de ve  te?ehhüdde olur ve burada  okunan TAHYYYAT miracyn sohbet-i kudsiyesidir. Fatiha ve Tahiyyat tefsiri olan 15 nci ?ua Risale-i Nurun son dersidir. Ba?tan sona NAMAZI anlatyr risale.. Sözler ile mektubat ve  lemalar ile  ?ualar yani manevi ve maddi nurlarla namaz  bize aydynlatylyr.

Mi'raçta Hazreti Peygamber selam yerinde demi?:

“Ettahiyyatü elmübarekatü essalavatü ettayyibatü lillah.”

Bunun üzerine Cenaby Hak ?öyle selam vermi?;

“Esselamü aleyke ya eyyühennebiyyü ve rahmetullahi ve berakatü.”

Bunun üzerine Hazreti Peygamber ?öyle kar?ylyk vermi?:

“Esselamü aleynâ ve a’la ibadillahissalihîn”

Bunun üzerine bütün yer ve gök ehli ?öyle söylemi?:

“E?hedü en la ilahe illallah ve E?hedü enne muhammeden  rasulüllah.”

Bu yazdy?ym ?afi tahiyyatydyr.

?imdi bu anlatymyn derin anlamlary üzerinde yazmaya vakit yok ?imdilik ?öyle bir tümce kuraca?ym ve tahiyyaty hamd ile birle?tirece?im:

“Ettahiyyatü elmübarekatü essalavatü ettayyibatü ELHAMDÜ-lillah.”

Dedi?im gibi bu konuda ELHÜCCETÜZZEHRA ady verilen 15 ?ua da geni? açyklamalar var.

Biz konumuza dönersek yukaryda zahir ve batyn arasyna syralananlar namazyn içindeki alty farz. Diyagramda dört tanesi görünüyor. Kyyamdaki KIRAAT ile  sucuddan sonraki KA’DE görünmüyor. Ka’de yukaryda anlatty?ym gibi çekirde?inde mi’raç mukavelesi var. Tecdid-i biat var. Tecdid-i iman var. Salavat ve dualar var.  O zaman tam bir namazyn içindeki farzlar yani RÜKÜNLER syralamasy yaparsak ?öyle olacaktyr.

ZAHYR

tahrime

kyyam

kiraat

ruku

sucud

ka’de

BATIN

Sa?lycakla kalyn.

Osmanziya