?emanyn çözümü

E?itim,  fizik ve metafizik gerçeklere ili?kin olarak hayaty tanymak ve kar?yla?ylan sorunlary çözmek, sorulara cevap bulmak adyna  insanyn geli?tirilmesi faaliyetidir. Bir di?er ifadeyle ara?tyran, bulan-çözen, bilen ve bildi?ini ö?retmek isteyenler ile bilinenlere talip olanlar, ö?renmek isteyenler ve ö?rendiklerini uygulamaya çaly?anlar  arasynda olu?an bir ileti?im ve etkile?im faaliyetidir. Ö?retim faaliyeti, e?itimden ayry dü?ünülemez. E?itim, ö?renmeyi de ve uygulamayy da kapsayan bir kavramdyr. Talim ve terbiye birlikteli?i öteden beri e?itim kavramy ile ifade edilmi?, ne var ki sonradan e?itim, sanki ö?retimi kapsamyyormu? gibi ifade edilmeye ba?lanmy?tyr. Biz burada e?itimi, ö?retimi de kapsar anlamda ele almaktayyz. 

E?itimde etkin taraf; ara?tyran, bulan-çözen, bilen ve ayny zamanda  Ylhama-sezgiye açyk olan, dü?ünen-fikir üreten, ayet ve hadisle do?rudan hem hal olan, bilimsel veya hikmeti haiz teori ve teorem ortaya koyan, bilen, ö?reten ve uygulatan taraftyr. Bu nedenle e?itimin en temel ?arty ö?retenlerin olmasydyr. Talip olanlaryn da ilim, fen ve sanat cihetiyle kendilerini geli?tirmeleri ve üretgen olmalary, e?itimin edilgenlik tarafynyn önemini ortaya koyar.

O nedenle bo?a denmemi?, “ö?reten ve ö?renen sevapta ortaktyr” diye…

E?itimin, dini ve felsefi olarak iki boyutlu bir faaliyet olmasy halinde maksada ula?ylabilir.  Ancak bu demek de?ildir ki, din ve felsefe bir birinden kopuk, ayry ayry ele alynsyn… Aksine her ikisi birlikte ve iç içe olmalydyr. Yapylan böylesi bir faaliyetle yani alynacak derslerle-hikmetle; yani do?ru, gerçek ve faydaly  bilgi ve pratiklerle  vicdan-kalp nurlanyr, zihinler açylyr, akyl-zeka parlar… ?üphesiz bu sonuca ula?mak için de ister okul, ister aile, ister cemaat veya cemiyet ortamynda olsun  kural ve  disiplin gerekir. Ki bu istikamette yapylan bir e?itim faaliyeti sonucunda çaly?kan-üretgen bir millet ve sa?lam hukuk kurallary ile i?leyen adaletli bir devlet olu?ur. Böyle bir zeminde e?itim gören insanlar, kar?yla?tyklary sorunlaryn üstesinden kolayca gelir ve  pek çok sorunu çözebilecek donanymy haiz olur.  

Sonuç olarak iyi bir e?itimin olmasy halinde, kazanylan marifetlerle az veya çok ihtiyaçlaryny kolayca gideren, yaratyly? amacyna uygun ya?ayan  huzurlu-çaly?kan, devletine ve milletine güvenen, vatanda?lyk görevlerini hakkyyla yerine getiren sa?lam bir cemiyet ortaya çykar.

Yazy gerek tablo gerek içerik olarak isabetli olmu?.

Ancak konuyu biraz daha geni?letece?im:

Meta-Fizik

E?itim    BYLYM     Ö?retim

Para-Psik

E?itim  ve ö?retim "insan"yn e?itimi ve ö?retimi  olunca tüm e?itim tür ve çe?itleri "ö?renme"ye  giri? veren bir YETY?TYRME’den ibaret bulunur. Örne?in hukuk tahsili ö?rencisine ancak hukuka giri? verebilir. Felsefe tahsili ancak felsefeye giri? verebilir. Tyb tahsili ancak tybba giri?i verebilir. Verilen BYLYM tahsilleriinin giri?iyle elde edilen mentalite ve uzmanlyk sayesinde san'at ve hikmet ile funun ve hukuk etkinlikleri daha disiplinme ve verimli hale gelir.

Bu ?u demektir geçmi? birikim ve deneyim e?itim ve ö?retim KURUMLARI ile gelecek ku?aklara aktarylyr. Bu arada ki?iler tarafyndan ihtisaslar ve meslekler elde edilir. Bu arada bazy meslekler kaybolur bazy meslekler do?ar.

Bu arada bazy temel ö?retim ve e?itimlerden bahsetmek istiyorum. A?a?aki ETKYNLYK tablosunda görülece?i üzere her ça?da ve her yerde  ORTAK

bir usul ve iman ile ahlak ve typ  ö?retim ve e?itimi olabilir mi ?

Örne?in usul Aristo tarafyndan ikibin yyl önce tedvin edilmi? olup bu gün bile geçerli olan formel mantyktyr. Bu kadar süre için gelip geçen akyllar onu ele?tirip bozamamy?tyr. Örne?in iman ilk peygamber Hazreti  Adem aleyhisselamda nasyl ise son peygamber Hazreti Muhammed aleyihsselatü vesselam'da da aynydyr. Ahlak ve Typ konusunda da yani insanyn maddi ya?ayy?ynda ve manevi var olu?unda da benzer bir durum oldu?unu dü?ünüyorum. Elbette typ ve ahlak temel  e?itimi deyince kurumsal ve ince konularyn verilmesi de?il de “anne-baba” temel ö?renimini almy? oca?yn ve “kary-koca”  temel e?itimini almy? yuvanyn bu yeti?tirmeyi “örnekleme” ve “ögütleme” suretinde yapmasydyr. Haram yemeyen ve yalan söylemeyen bir ebeveyn  ya? iken e?ece?i a?açlar bu temel e?itimi almy? demektir.

         Pedagojik bir eser olan EMILE yazary J.J.Ruso vah?i tabiat üzerine medeniyeti in?a edecek ilk ailenin cennetten geledi?i kuramyny dillendirmi?ti. Atamyz Adem aleyhisselamyn ilk beytinde  tüm temeller atylmy?ty.. Yaratyly?tan ve do?u?tan yetkin bir halde bulunan usul..  iman.. ahlak.. ve  typ… ve bunlar üzerine san’at ve hikmet ile funun ve  hukukun faaliyetlerini ikame ettik. Onlary bilim ve e?itim ile geli?tirdik.

Öyle olmasaydy kendimizi tanymaktan sorumlu, dile mütekellim, dine muhatab ve  Allah’a kulluktan yükümlü olmazdyk.

Sa?lycakla kalyn.