BOR TARİHİ İÇİNDE NİĞDE TARİHİ ANLATILMIŞ...KAYNAK:http://www.bor.bel.tr/bor/tarihce
Bor 5 belde,21köy,18 mahalle ile Niğde'nin en büyk ilçesidir.En son yapılan nufus sayımına göre 39,975 kişinin kayıtlı bulunduğu Bor'da,köy nufusuyla bu sayı 70.000'i bulmaktadır'' kısmını kaldırıp yerine ''Bor 3 belde, 23 köy ve 20 mahallesi ile Niğde’nin hâlihazırda en büyük ilçesidir. TÜİK verilerine göre ilçe merkezinde 41.288 kişi kayıtlı olup ilçe genel nüfusumuz 60.462 kişiden oluşmaktadır.
BOR ADINI NEREDEN ALIYOR
Günümüzde insanların bir maden ismi olarak bildiği şirin ilçemiz BOR sanılanın aksine Yunanca "poros" dan gelir. Fener rum mektebi meshur Türkçe muallimi J.Karlos tarafindan yazilan Türkçe, Rumca lugatinde Rum kilisesine tabi sehirler ve köylerin isimleri vardir. Bor sehride bu meyandadir. Yunanca Poros ve Fransizca Bore'dur.Bu kelime yol ve deniz limani dahi ifade eder.Türkçede ziraate elverisli olmayan toprak demektir. Bizans imparatorlugunda Girit sahillerinde bu ismi tasiyan pekçok köy vardir. Kilisenin derecei taksimatinda Bor bir metropolitlik idi.
OSMANLI DÖNEMİ BOR
1071 Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu Fâtihi Kutalmışoğlu Süleyman Şah emrindeki Türk ordusu, bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de Bizanslılardan alarak fethetti (1076). Sultan İkinci Kılıçarslan burasını yerleşme merkezi hâline getirerek oğlu Melik Arslan Şaha verdi. Bundan sonra gelişmeye başlayan Niğde 13. asrın ilk yarısında Anadolu'nun büyük şehirlerinden biri hâline geldi. Sultan İzzeddin Keykâvus ve kardeşi Sultan Alâaddin Keykubat devrinde bu sultanların emriyle Niğde vâlisi olan Zeyneddin Beşâre, şehri fevkalâde bir şekilde imâr etti. Bu târihlerde Niğde Selçuklu Devletinin önemli bir askerî merkezi (üssü, serleşkeri) idi. Zaman zaman Selçuklu Sultanları Niğde'ye gelip bir müddet otururlardı.
1308 senesinde, Selçuklu Devleti yıkılarak ülke, pekçok beyliklere bölündü. İlhanlılar, Anadolu genel vâlileriyle bu bölgelerde hâkimiyetlerini devam ettirmek istediler. İlhanlıların genel vâlisiyken Orta Anadolu'da istiklâlini îlân eden Eretnaoğulları, Niğde ve çevresine de hâkim oldular. Eretnaoğullarının Niğde vâlisi olan Sungur, Niğde'yi ve Bor 'u geniş ölçüde îmâr etti.
Tancalı Arap Seyyahı İbn-Battûta 1333'te Niğde'yi ziyâret etmiş ve eserinde Niğde'yi büyük bir şehir olarak tasvir etmiştir.
Eretnaoğulları ile Karamanoğulları arasında Niğde ve çevresi ihtilâf konusu oldu. Eretnaoğullarının yerine geçen Kâdı Burhâneddîn ile Karamanoğulları arasında ozaman çok yeşil olan Bor ve çevresi için çekişme devam etti. Kâdı Burhâneddîn'in vefâtından sonra bölgeye kesin olarak Karamanoğulları hâkim oldular. Karamanoğulları zamânında da (1365-1476) Bor gelişmeye devam etti. Niğde, 1341-1365 arasında Eretnaoğulları ve 1365-1476 seneleri arasında Karamanoğulları idâresinde kalmıştır.
Sultan Yıldırım Bâyezîd Han, Niğde ve çevresini alıp Karamanoğulları beyliğini ortadan kaldırdı. Yıldırım Bâyezîd'in Tîmûr'a 1402 Ankara Savaşında yenilişinden sonra, Osmanlıların büyük gayretleriyle kurulan Anadolu birliği ortadan kalktı. Birçok Anadolu beyliği gibi Karamanoğulları Beyliği de tekrar kurularak Niğde'yi ele geçirdi.
1419'da Mısır Memlûk Sultanı Müeyyed'in oğlu İbrâhim, Niğde'yi aldıysa da muhafaza edemedi ve Niğde yeniden Karamanoğullarının eline geçti. Niğde ve çevresi, 1470'te Fâtih Sultan Mehmed Hân devrinde kesin olarak Osmanlı Devletine katıldı. Osmanlı Devletini yıkmayı ihtiras derecesinde gâye edinen Akkoyunlular ve Karamanoğulları, ittifak ederek Niğde topraklarına girdiler. Fâtih Sultan Mehmed Hanın oğlu Şehzâde Mustafa tarafından büyük bir yenilgiye uğratılıp, doğuya sürüldüler. Aynı sene İshak Paşa, Niğde'yi Karamanoğullarından geri alarak, Karamanoğulları Beyliğini kesin bir şekilde târihten sildi. Böylece Anadolu, Osmanlı idâresinde Fırat veToroslara kadar birleşti.
Osmanlılar devrinde Niğde, 17. asırda Karaman Beylerbeyliğinin yedi sancağından biri idi. Yirminci asır başlarında ise Niğde, Konya eyâletinin beş sancağından biriydi. Yedi kazâsı vardı.
Osmanlı devrinde Niğde, zaman zaman isyanlara ve çatışmalara sahne oldu, bundan zarar gördü ve göçler başladı. Kayseri ve Konya gelişirken, Niğde iç isyanlarla ikinci derecede bir şehir durumuna düştü. İsyan eden Abaza Mehmed Paşa, Niğde'yi yağma etti. Düşman istilâsı görmemiş bir ilimiz olan Niğde Cumhûriyet devrinde (1923) il merkezi oldu.
1932'de Niğde'den demiryolu geçerek Ankara-Kayseri istikâmetinden gelen hat, Konya ve Adana istikâmetine giden hat üzerinde bir istasyon oldu. Niğde'nin güneyinde Ulukışla'da demiryolu ikiye ayrılmakta biri batıya Ereğli-Karaman-Konya'ya; diğeri de güneydoğuya Adana ve Mersin'e gitmektedir.
Özellikle Anadolu Selçuklular'dan I. Alaeddin Keykubat zamanında parlak bir dönem daha yaşanmıştır. Dönemin valisi Zeyneddin Beşare'nin yaptırdığı Alaedin Camii (1223) ve daha sonra yaptırılan Hüdavent Hatun Turbesi (1312) dönemin günümüze bıraktığı miraslardandır.
Anadolu Selçukluları Kösedağ Savaşında (1243) Moğollara yenilence bölge Moğolların uç beyliği olan İlhanlıların idaresine geçmiştir. 1357 yılında ise Karamanoğulları bölgenin yeni sahibi olmuşlar ve Akmedrese'yi yapmışlardır(1409). 1471 yılında ise Fatih Sultan Mehmet Karamanoğullarını yenilgiye uğratarak Niğde'yi ve diğer bölgeleri almıştır.
İlçe merkezinden Alaaddin Cami Karamanoğulları döneminden, Paşa ve Kale Camileri Osmanlı döneminden kalma önemli eserlerdir. Osmanlı döneminde Niğde ve İlçesi Bor eski önemini büyük ölçüde yitirmiştir. Cumhuriyetin kurulmasıyla 1923 yılında il statüsüne kavuşmuştur.
CUMHURİYET DÖNEMİ BOR
Cumhuriyetin kurulmasıyla 1923 yılında Niğde il statüsüne kavuşmuştur. Osmanlı'nın çöküş dönemi ile başlayan ve çok uzun zamandır süregelen kargaşa ve belirsizlik, Milli Mücadele ile başlayan, Cumhuriyetle devam eden yeni dönemde son buldu. Cumhuriyetle başlayan istikrar, bütün Türkiye'de olduğu gibi, Niğde'de de Bor 'da dabayındırlık, eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel alanlarda büyük gelişmeleri beraberinde getirdi. Cumhuriyetin ilk zamanlarında Bor Ticari nufuzu Niğde 'den daha gelişmiş idi. Büyük bir kasaba görüntüsünde olan Niğde Merkezi Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yapılan değerli çalışmalarla çehresini değiştirmeye başladı. Atatürk ve O'nun kurduğu Cumhuriyeti gönülden benimseyen, her zaman ona desteğini devam ettiren yörelerin başında Niğde ve Bor gelmektedir.
Cumhuriyetin ilan edildiği gün bu mutlu günü top atışlarıyla kutlayan ilk şehir Niğde'dir.




Bu nasıl bir dünyâ, hikâyesi zor;
Mekânı bir satıh, zamânı vehim.
Bütün bir kâinat muşamba dekor,
Bütün bir insanlık yalana teslim!..

İsmail Ünver Eskimeyen Niğde gurubundan


Düzenleyen osmanziya - 29-Mayıs-2025 Saat 14:34