Haluk berkmen yazdı:

Varoluşun Nedeni
Doç. Dr. Haluk Berkmen
Evrende hiçbir şey kalıcı değil. Hem canlılar hem de cansızlar bir süre varlıklarını sürdürüyor ve o sürenin sonunda yok oluyorlar. Fakat hiçbir şey yoktan var olmaz ve var olan asla tümüyle yok olmaz. Bu yazımda varoluşun nedenini anlatacağım.
Her var olanın belli bir yaşam süresi vardır. Kelebekler birkaç gün, insanlar en fazla bir yüzyıl ve gökteki yıldızlar birkaç milyar yıl varlıklarını sürdürürler. Evrenin bu döngüsü iki temel evren yasası sayesindedir. Biri ‘Enerjinin Korunumu’ (EK) yasası ve diğeri ‘Entropinin Artışı’ (EA) yasası.
Her var olan evrende oluşmuş bir enerji yoğunluğudur. Bu ilişkiyi Einstein E = mc^2 denklemiyle kanıtlamıştır. E enerji, m kütle ve c ışık hızıdır. Işık hızı sabit olduğundan c = 1 alınabilir. Bu durumda E = m yani enerji maddedir ve madde enerjidir. İkisi birbirlerine dönüşebilir. Enerjinin korunumu aslında maddenin korunumudur ve EK yasasına göre madde yok olmaz ancak şekil değiştirir.
Her var olan, canlı veya cansız enerjisini (varlığını) korumak ister. Ama hiçbir madde varlığını sonsuza kadar koruyamaz. Bunun nedeni de doğanın ikinci temel yasası olan EA yasasıdır. Bu yasa Entropi kavramı ile ilgilidir. Kapalı bir sistemde Entropi ya artar veya sabit kalır, fakat asla azalmaz. Bir kapalı kap içindeki hava molekülleri her tarafa eşit miktarda yayılırlar. Bir köşeye toplanıp diğer hacmi boş bıraktıkları görülmez. Tüm kaba eşit miktarda yayıldıklarında Entropi sabit kalır. Bu son durum denge durumudur. Yani doğada hep düzenden düzensizliğe ve tekrar düzene ve dengeye doğru bir değişim-dönüşüm vardır.
Karmaşa ve düzen birbirini izler ve biri olmadan diğeri var olamaz. Karmaşa ‘Kaos’ ve düzen ‘Kozmos’ sözleriyle tanımlanmıştır. Kaosta belirsizlik ve yüksek Entropi vardır. Kozmosta ise belirlilik ve düşük Entropi vardır. Belirliliğin nedeni de EK yasasıdır. Enerjinin ise iki temel şekli vardır. Biri Potansiyel (Durum) enerjisi, diğeri Kinetik (Hareket) enerjisidir. Her nesnenin durum enerjisi vardır. Nesneler (canlı veya cansız) varlıklarını durum enerjilerini koruyarak sürdürürler. Hareket ettiklerinde ise durum enerjisi hareket enerjisine dönüşür. EA yasasına göre hareket kaosa ve karmaşaya doğru olduğundan her hareket bir miktar enerji kaybına neden olur. Entropinin artışı ise belirsizlik oluşturur ve olaylar olasılıkla açıklanabilir.
Hareket ettiğimizde enerjimizi kaybederiz ve kaybolan enerjimizi yerine getirmek için birşeyler yeriz veya su içeriz. Yaşlanma olayı da enerji kaybı ile ilgilidir. Enerji kaybının nedeni de doğanın ikinci temel yasası olan EA yasasıdır. Entropinin artışı kaosa neden olur ve sistem dağılmaya ve belirsizliğe doğru gider. Fakat tümüyle yok oluş yoktur. Bu nedenle insanın ve tüm canlıların bedenleri dağılsa da ruhları varlıklarını sürdürürler. Ruh ölçülemediği için batı bilimi ruhu yok sayar ve sadece madde ile ilgilenir. Oysaki ruh bir tür enerjidir.
İnsanda üç tür enerji vardır. 1. Beden enerjisi: Bu enerjiye CAN denmiştir. Canlı sözü de ‘Can sahibi olan’ demektir. 2. Zihin enerjisi: Bu enerjiye TİN denmiştir. Tin beynin faaliyetleriyle ilgilidir. Tin psiko-sosyal yönümüzü oluşturur. Psikolojik yapımız ve sosyal etkinleşmelerimiz Tinimizden kaynaklanır. 3. Varoluş enerjisi: Bu enerjiye Ruh denir. Ruh yok olmaz ve ölümden sonra da var olmaya devam eder. Nerede varlığını sürdürdüğü ise bir yorum meselesidir. Ruhun varlığı da belirsizlik ve olasılık ile açıklanabilir.
Dinler cennet ve cehennem kavramlarını üretmişler ve ruhların bu iki mekândan birine gittiğini iddia etmişlerdir. İslam dini Ahiret kavramını kabul eder. Ahiret ‘sonraki yer’ demektir. Bu konu bilimin henüz çözemediği ve belki da asla çözemeyeceği bir konudur.

Haluk BERKMEN







dedim ki:



Değerli bir yazı yazmışsınız, tebrik ederim ve yararlandım teşekkür ederim. Özellikle Yalın bir şekilde Enerjinin Korunumu (EK) ve Entropinin Artışı (EA) anlatımınız harika bir saptama.
Üç temel alan FİZİK termodinamik yasalar BİO sibernetik yasalar.. PSİKO semiotik yasalar.. ile betimlenir ve matematik olarak indirgenir.. bunun felsefi ve dini açıklamaları ve yorumları yapılabilir ki yapılmıştır felsefe hatta bilim tarihinde bunun çok örnekleri bulunur.

Matematik temelli FKB insan ilimlerimize ilişkin giderek genişleyen ve gelişen kuramlarımız bulunmaktadır. Bu tümevarımcı kuramlarım değeri hakkında bildiğimiz kuram Popper’in BİLİMSEL ARAŞTIRMANIN MANTIĞI’dır. Mantık temelli PSL insan ilimlerimizde ilişkin değişitirilen vedüzeltilen kurumlarımız da söz konusudur. Bu tümdengelimce kuramların değeri hakkında bildiğimiz son kuram Wittgenstein’in TRACTATUS’dur.

Elbette evrenin kosmo ile kaos’u.. insanın homos ve patos’u.. dinin nomosu ile ideo’su bilimin sophos ve techno’su hakkında uygarlığın söyleyecek çok şeyleri olacaktır.

Elbette gelecekte resmi filoloji ve teoloji ile sivil filozofi ve teozofi arasında ilişkiler nasıl biçimlenecek bilemeyiz. Ancak sicim kuramını bilebildiğimiz 11 boyut üzerinde dört boyutlu ZAR olan zaman mekan kadrosu konusunda.. yazınıza bir katkı olarak..

şunu söyleyebilirim:


nedir
Z A M A N
kimdir


META nizami zaman


fizik Z continium
optik Z ışık (EM spektrum)
şimik Z tempo
bio Z sirkadiyen ritm


LOJIK Z ayniyet sonsuzu özdeşlik ebediyeti


Sosyo Z takvim
Kulturel Z saat 7/24
Linguistik Z kipler
psik Z hatır/hazır


PARA mizanı namaz


Saygilarimla



osmanziya
yontembilim.com

22.06.2025 üçyol izmir 00:21